ستار عزیزی، استاد حقوق بین‌الملل، در یادداشتی برای «انتخاب» نوشت: علی رغم آنکه بایدن در نظرسنجی ملی با ده درصد از ترامپ پیش است اما با توجه به شیوه انتخاباتی آلکترال کالج، رقابت میان آن دو بسیار سخت و نفس گیر شده است.
همانطور که می‌دانید انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در هر ایالت به صورت مجزا محاسبه می‌شود و نامزدی که نفر اول در هر ایالت شود، کل آرای الکترال آن ایالت را به خود اختصاص میدهد. عاملی که باعث شد هیلاری کلینتون در انتخابات 2016 علی رغم برتری سه میلیونی در آرای سراسری، نتیجه را به ترامپ واگذار کند.
در انتخابات سال 2016، کلینتون در سه ایالت مهم پنسیلوانیا، میشیگان و ویسکانسن ( که از آنها با عنوان ایالتهای سه قلو نام می‌برم) در مجموع تنها با اختلاف 77 هزار رای به ترامپ باخت در حالی که در ایالت کالیفرنیا بیش از چهار میلیون بیشتر از ترامپ رای آورده بود. آما آن آرای اضافی در کالیفرنیا به کار او نمی آمد زیرا حتی اگر او با اختلاف یک رای هم برنده میشد، همان 55 رای الکترال کالیفرنیا به او تعلق میگرفت و نه بیشتر.
باخت کلینتون در ایالتهای سه قلو گفته باعث باخت نهایی او شد زیرا مجموع آرای الکترال سه ایالت فوق الذکر، 46 رای الکترال بود، اگر کلینتون در سه ایالت مذکور برنده میشد، نام رییس جمهور منتخب تغییر می‌کرد. زیرا آرای الکترال کلینتون از 232 رای الکترال به 278 رای ارتقا پیدا می‌کرد و آرای الکترال ترامپ از 306 رای به 260 رای کاهش می‌یافت.
لازم به ذکر است که ترامپ در انتخابات سال 2016 توانست از مجموع 50 ایالت، در 30 ایالت نفر اول شود و آرای الکترال آنها را به دست آورد. در حال حاضر، ترامپ به راحتی می‌تواند در 20 ایالت پیشین خود، بار دیگر پیروز شود. بایدن نیز از میان 20 ایالتی (به اضافه منطقه کلمبیا که سه رای الکترال دارد) که دموکراتها در انتخابات 2016 بردند، می‌تواند در 16 ایالت به راحتی و با فاصله بسیار زیاد با ترامپ پیروز شود اما این فاصله زیاد در ایالتهایی مانند کالیفرنیا و نیویورک، حاصل عملی برای بایدن در بر ندارد. شاید دموکراتها آرزو می‌کردند که یک میلیون جمعیت رای دهنده کالیفرنیا، در ایالتهای سه قلو مقیم بودند.
بنابراین در حال حاضر، رقابت در 14 ایالت آمریکا برقرار است. چهار ایالتی که دموکراتها در 2016 برده و ده ایالتی که جمهوریخواهان در همان سال پیروز شده بودند. بایدن در ایالت مینی سوتا ( با 9 درصد)، ایالت نیوهمشایر ( با 5 درصد)، ایالت ماین ( با 3 درصد ) و ایالت نوادا ( با 2 درصد) از ترامپ پیش است. پیروزی بایدن در مینی سوتا و نیوهمشایر می‌تواند حاصل شود اما به نظر می‌رسد که ترامپ حداقل یکی از آرای ایالت ماین (چون استثنائا دو رای الکترال این ایالت میان حوزه ای انتخابیه داخلی تقسیم می‌شود) را تصاحب خواهد کرد و امیدوار است که بتواند 6 رای الکترال نوادا را نیز از چنگ بایدن درآورد.
در سوی مقابل، دموکراتها با جمهوریخواهان در ده ایالتی که ترامپ در 2016 پیروز شده بود با او رقابت دارند. بایدن امیدوار است ایالتهای سه قلوی متعلق به دموکراتها ( یعنی پنسلوانیا، میشیگان و ویسکانسین) را که در انتخابات 2016 به ترامپ باخته بودند بار دیگر به دامن دموکراتها بازگرداند. شانس پیروزی بایدن در ایالت ویسکانسین ( با ده رای الکترال) بسیار بالاست اما هرچند بایدن در پنسلوانیا و میشیگان از ترامپ جلو افتاده ولی با قاطعیت نمی‌توان گفت که بایدن در این دو ایالت پیروز خواهد شد.
اگر ترامپ در ایالتهای سه قلو ببازد، 46 رای الکترال را به بایدن هدیه خواهد داد بنابراین حتی اگر بایدن ایالت نوادا را نیز ببازد با کسب 272 رای الکترال برنده خواهد شد (حد نصاب پیروزی 270 رای الکترال است) اما اگر بایدن نتواند هر سه ایالت مذکور را ببرد، آنگاه پیروزی در ایالت مهم فلوریدا، برنده انتخابات را مشخص خواهد کرد. فلوریدا ایالت بسیار مهم چرخشی در انتخابات آمریکا محسوب می‌شود که دارای 29 رای الکترال است. در انتخابات سال 2000، پیروزی جرج بوش پسر در این ایالت تنها با 570 رای در برابر آل گور دموکرات، حکم به ریاست جمهوری بوش داد.
لازم به ذکر است که از سال 1928 تاکنون (به جز دو مورد) هرکس که فلوریدا را برده، رییس جمهور آمریکا شده است. رقابت در فلوریدا بسیار تنگاتنگ و نفس گیر شده است و در هفته های اخیر در نظرسنجی ها دست به دست شده است. ترامپ بیشترین هزینه انتخاباتی خود را در همین ایالت انجام داده و سال 2016 موفق شد در رقابتی نزدیک هیلاری کلینتون را شکست دهد. اگر ترامپ در فلوریدا ببازد به نظر می‌رسد که قافیه انتخابات را باخته است اما بایدن حتی با وجود شکست در فلوریدا امیدوار است با کسب پیروزی در ایالتهای سه قلو، برنده انتخابات شود.
نکته مهم و قابل توجه آن است که بایدن علاوه بر ایالتهای سه قلو و فلوریدا، توانسته یقه ترامپ را در شش ایالت دیگر که ترامپ در انتخابات 2016 برده بود بگیرد. باخت ترامپ در هر یکی از ایالات برای او هزینه سنگینی در بر خواهد داشت. شاید بایدن نتواند در ایالتهای کارولینیای جنوبی و اهایو بر ترامپ پیروز شود اما در ایالتهای جرجیا ( دارای 16 رای الکترال)، کارولینیای شمالی ( دارای 15 رای الکترال) و آریزونا ( دارای 11 رای الکترال) توانسته با اختلاف بین یک تا دو درصد در نظرسنجی ها از ترامپ پیشی گیرد. رقابت نزدیکی نیز در تکزاس میان طرفین در جریان است و اگر بایدن بتواند تکزاس که قلعه جمهوریخواهان محسوب می‌شود را ببرد با 38 رای الکترال این ایالت، ترامپ را ضربه فنی خواهد کرد. اما شاید نتوان به راحتی تکزاس را از آن دموکراتها دانست.
نکته جالب توجه آن است که اگر ترامپ انتخابات را در هر سه ایالت سه قلو ببازد و یا آن که میشیگان را ببرد اما در جرجیا ببازد ولی فلوریدا را ببرد و در عین حال، نتواند هیچ کدام از ایالتهای 20 گانه دموکراتها در انتخابات 2016 را نیز ببرد، آنگاه رای الکترال هر دو طرف 269 خواهد شد. در چنین فرضی، رییس جمهور ایالات متحده آمریکا را مجلس نمایندگان تعیین خواهد کرد و در این صورت، شانس بایدن برای انتخاب شدن بالا خواهد بود.
نکته پایانی و مهم آن است که در انتخابات اخیر ریاست جمهوری، آرای پستی زیادی به مراکز رای گیری ارسال شده است و مساله اعتبار آرایی که بعد از زمان انتخابات به حوزه برسند، از مسائل مهم قضایی خواهد بود که اختلافات مربوط به آن ممکن است در دیوان عالی محافظه کار آمریکا مطرح شود.
در هر حال، با توجه به رقایت نزدیک انتخاباتی، به نظر نمی‌رسد که هیچ یک از طرفین انتخابات به‌ویژه ترامپ به راحتی با مساله شکست کنار آیند و باید شاهد نزاع حقوقی میان طرفین بود و شورش خیابانی طرفداران نامزد شکست خورده به‌ویژه اگر آن شخص، ترامپ باشد، بسیار محتمل است. در نتیجه گیری بحث می‌توان عنوان کرد از آن جا که توپ بازی در نیمه متلعق به ترامپ در جریان بوده و توپ دست دموکرات‌هاست لذا احتمال گلزنی بایدن بالاتر است مگر آن که اسیر ضد حمله ترامپ شوند و در دقیقه آخر گل را دریافت کنند.
